|
آیا بیماری کودکان با بیماری بزرگسالان تفاوت دارد؟
بطور کلی، SLE کودکان و نوجوانان مشابه SLE بزرگسالان است. با این وجود، در کودکان پیشرفت سریعتری دارد و در کل از بیماری بزرگسالان شدیدتر است. |
اساس تشخیص بیماری بر چیست؟
اساس تشخیص بیما ری SLE برپایه وجود مجموعه‌ای از علایم (مانند درد)، نشانه‌ها (مانند تب) و آزمونهای آزمایشگاهی پس از رد نمودن سایر بیماریها می باشد. برای کمک به تشخیص SLE از سایر بیماریها، پزشکان عضو انجمن روماتولوژی امریکا فهرستی از 11 معیار مختلف را تهیه کرده اند که در صورت حضور تعدادی از آنها تشخیص SLE گذاشته می شود.
این معیارها دربرگیرنده تعدادی از شایعترین علایم و ناهنجاریهای موجود در SLE است. برای گذاشتن تشخیص قرادادی SLE باید حداقل 4 معیار از 11 مورد ذکرشده از ابتدا یا در هر زمانی پس از شروع بیماری در بیمار وجود داشته باشد. با این حال، ممکن است پزشکان مجرب با حضور تعداد کمتر از 4 معیار نیز برای بیماری تشخیص SLE را درنظر بگیرند. این معیارها عبارتند از:
1) بثورات پوستی “بال پروانه‌ای”: بثورات پوستی قرمز رنگی است که بر روی گونه‌ها و روی پل بینی ظاهر می‌شود.
2) ازدیاد حساسیت به نور خورشید: یک واکنش ازدیاد حساسیتی پوست به آفتاب است. معمولاً بخشی از پوست که در معرض نور خورشید است، مبتلا می شود و در نواحی پوشیده بدن رخ نمی‌دهد.
3) لوپوس دیسکوئید : بثورات پوستی دایره‌ای و سکه‌مانند با سطوح برجسته و پوسته‌ریزی دهنده است که در نواحی صورت، پوست سر، گوش‌ها، قفسه‌سینه یا بازوها دیده می شود. جای این ضایعات پس از بهبود یافتن باقی می ماند. ضایعات دیسکوئید بیش از سایر نژادها در کودکان سیاه پوست دیده می‌شود.
4) زخم‌های مخاطی: زخم‌های کوچکی هستند که در داخل دهان یا بینی ایجاد می‌شوند. معمولاً دردناک نیستند، اما زخم های بینی موجب خونریزی بینی می شوند.
5) آرتریت (التهاب مفصلی): اکثر کودکان مبتلا به SLE را گرفتار می‌سازد. آرتریت موجب درد و تورم در مفاصل دست، مچ، آرنج، زانو و سایر مفاصل دست‌ها و پاها می‌شود. درد ممکن است مهاجر باشد یعنی از یک مفصل به مفصل دیگر تغییر مکان دهد. درد ممکن است دو مفصل مشابه را در دو طرف بدن درگیر نماید. آرتریت SLE موجب تغییرات پایدار و در نتیجه تغییر شکل اندامها نمی‌شود.
6) پلوریت به التهاب پلور که پرده احاطه‌کننده ریه‌هاست گفته می‌شود و پریکاردیت به التهاب پریکاردیوم که پرده احاطه‌کننده قلب است گفته می شود. التهاب این بافتهای ظریف و نازک موجب تجمع مایع در اطراف قلب و ریه ها می‌شود. پلوریت نوع خاصی از درد قفسه‌سینه را به وجود می‌آورد که با تنفس و دم عمیق تشدید پیدا میکند.
7) درگیری کلیه‌ها: تقریباً در همه کودکان مبتلا به SLE مشاهده می شود که میتواند از درگیری خیلی خفیف تا بسیار شدید تغییر کند. در ابتدای بیماری معمولاً بدون علامت است و تنها در آزمایش ادرار و آزمایشهای خون منعکس‌کننده عملکرد کلیه قابل شناسایی است. کودکانی که به آسیب جدی کلیه‌ها مبتلا می‌گردند، دچار خون‌ادراری و تورم خصوصاً در نواحی دست ها و پاها می‌شوند.
8) درگیری سیستم عصبی مرکزی: شامل سردرد، تشنج، و تظاهرات عصبی-روانی مانند اختلال در تمرکز و حافظه، اختلالات خلقی، افسردگی و روان پریشی (یک اختلال ذهنی جدی که تفکر و رفتار فرد را دچار نابسامانی میکند) می‌شود.
9) اختلالات سلولهای خونی: توسط آنتی‌بادی‌های ضد عوامل خودی ایجاد می‌شود که به سلولهای خونی حمله می‌کنند. فرآیند تخریب گلبولهای قرمز (که مسؤولیت حمل اکسیژن از ریه‌ها به بافتها را برعهده دارند) “همولیز” نامیده می‌شود و میتواند باعث ایجاد کمخونی ناشی از همولیز شود. این تخریب سلولی ممکن است آهسته و نسبتاً خفیف باشد و یا بسیار سریع باشد و موجب به وجود آمدن شرایط اورژانس شود.
کاهش تعداد گلبولهای سفید خون “لُکوپنی” نام دارد و وقوع آن در SLE معمولاً خطرناک نمی‌باشد.
کاهش تعداد پلاکت‌های خون “ترومبوسیتوپنی” نامیده می‌شود. کودکانی که دچار کاهش تعداد پلاکت شده‌اند، براحتی دچار خونمردگی زیر پوستی و خونریزی در بخشهایی نظیر دستگاه گوارش، دستگاه ادراری، رحم، و مغز می‌شوند.
10) اختلالات سیستم ایمنی: به علت حضور آنتی‌بادی‌های ضد خودی موجود در گردش خون در بیماری SLE می‌باشد:
الف) آنتی‌بادی‌های ضد DNA، آنتی‌بادی‌هایی هستند که علیه مواد ژنتیکی موجود در سلولهای بدن اثر می‌کنند. آزمایش این آنتی‌بادی‌ها مرتباً باید تکرار شود زیرا افزایش سطوح آن در خون دلیل بر فعال بودن بیماری است و اندازه‌گیری سطوح آن میتواند شدت فعال بودن بیماری را ارزیابی نماید.
ب) آنتی-Sm: نام آن از نام نخستین بیماری که این آنتی‌بادی در خون وی کشف شد، گرفته شده است (نام این فرد “اسمیت” بود). این آنتی‌بادی‌های ضد خودی منحصراً در SLE دیده می‌شوند و غالباً در تأیید تشخیص کمک‌کننده هستند.
ج)وجود آنتی بادی های ضد فسفولیپید (پیوست 1)
11) آنتی‌بادی‌های ضد هسته (ANA): آنتی‌بادی‌هایی ضد خودی هستند که علیه هسته سلول فعالیت می کنند. تقریباً در همه موارد SLE یافت می‌شوند. با این وجود، مثبت بودن آزمایش ANA و یافتن آن در خون بیمار دلیلی بر اثبات بیماری SLE نیست؛ زیرا این آزمایش میتواند در بیماریهایی غیر از SLE و حتی 5% از کودکان سالم نیز مثبت شود.
اهمیت آزمونهای آزمایشگاهی در این بیماری چیست؟
آزمونهای آزمایشگاهی به تشخیص SLE و کشف درگیری یا عدم درگیری اندامهای داخلی در این بیماری کمک می‌کنند. انجام آزمایشهای منظم خون و ادرار برای پیگیری فعالیت و شدت بیماری و همچنین تعیین میزان مؤفقیت درمان دارویی الزامی است. آزمونهای آزمایشگاهی مورد استفاده برای ارزیابی SLE عبارتند از:
1) آزمونها آزمایشگاهی رایج که در بیماری سیستمیک فعال توأم با گرفتاری اندامهای مختلف کاربرد دارد، عبارتند از:
میزان رسوب گلبولهای قرمز (ESR) و پروتئین C-واکنشی (CRP) که در حضور التهاب، مقدار آنها افزایش می یابد. CRP می تواند در SLE طبیعی باشد، ولی ESR افزایش می‌یابد. CRP افزایش‌یافته میتواند دلیل بر اضافه شدن یک عفونت بر بیماری SLE باشد.
شمارش کامل سلولهای خونی میتواند کمخونی، کاهش پلاکت‌ها و کاهش گلبولهای سفید خون را نشان دهد.
پروتئین‌های سرم خون و الکتروفورز آنان، افزایش گاماگلوبولین (که بیانگر افزایش التهاب است) و کاهش مقدار آلبومین (که بیانگر درگیری کلیوی است) را نشان می‌دهند.
آزمایشهای متداول شیمی خون مشخص‌کننده گرفتاری کلیوی هستند (در این حالت، نیتروژن اوره خون و کراتینین افزایش می‌یابد و غلظت های یونهای خونی تغییر میکند). در صورتی که گرفتاری بافت عضلانی وجود داشته باشد، در آزمایشهای
نوشته شده توسط
ابراهیم رضایی (مستانه)
86/11/15:: 1:21 عصر
|
() نظر
